Elektrik motorlarıyla ilgili sektörü ilgilendiren her türlü konuda bilgi saÄŸlamak ve mesleki alanda çalışmalar yapmak amacıyla 4 Mayıs 2016 tarihinde sektör paydaÅŸlarının bir araya gelmesiyle Elektrik Motorları Sanayicileri DerneÄŸi (EMOSAD) kurulmuÅŸtur.

Dernek; WAT Motor (Arçelik A.Åž.), GAMAK (Gamak Makina San. A.Åž.), Volt Motor (Volt Elektrik Motor San. ve Tic. A.Åž), Emf Motor (Emf Motor San. ve Tic. A.Åž.), Miksan Motor (Miksan Motor San. ve Tic. A.Åž.), Femsan Motor (Femsan Elektrik Mot. San. Tic. A.Åž), Elsan Motor (Elsan Elektrik San. Tic. A.Åž.), Aemot (Aem Elektrik Motorları San. Tic. A.Åž.) ve Yılmaz Redüktör (Mes Elektromekanik Döküm San. ve Tic. A.Åž.), KSB (KSB Pompa Armatür San. ve Tic. A.Åž.), Omega Motor (Omega Motor Sanayi A.Åž.) olmak üzere 11 üyeden oluÅŸmaktadır. DerneÄŸe üyelik baÅŸvuruları devam etmekte olup üye sayısı zaman içerisinde artacaktır.

DerneÄŸin amacı; Türkiye’de elektrik motorları sanayisinin geliÅŸtirilmesi, ulusal ve uluslararası standartlarda hizmet kalitesinin yükseltilmesi, ihracatın artırılması, sektörde faaliyet gösteren ÅŸirketlerin markalarının uluslararası yelpazede tanınmış markalar haline getirilmesi, üretime iliÅŸkin teknik, enerji verimliliÄŸi, çevre uyumu konularında çalışma yapılması ve sektörün teknolojik geliÅŸmesine önayak olunmasıdır.

DerneÄŸin görevi; ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunmak için çaÄŸdaÅŸ uygarlık hedefini esas alarak bölgesel ve sektörel potansiyeli en iyi ÅŸekilde deÄŸerlendirmek, ulusal ekonomik politikaların oluÅŸturulmasına ve ulusal kalkınmaya katkıda bulunmak, özellikle Avrupa BirliÄŸi baÅŸta olmak üzere uluslararası sektörel entegrasyonu saÄŸlamak, bölgesel ve yerel geliÅŸmeyi hızlandırmak için projeler geliÅŸtirmek, sorunları ve çözüm önerilerini kamuoyuna ve yetkili kurumlara duyurmak olacaktır. Tüm bunların yanı sıra sektörün enerji verimliliÄŸi çalışmaları, çevre uyum yasaları ve yönetmelikleri üyeler ve sektör adına yerine getirmek için gerekli çalışmaları yapmak derneÄŸin temel önceliÄŸi arasında yer alacaktır.

Elektrik Motorlarında Enerji Verimliliği ve Potansiyeller
Türk sanayisi her geçen gün daha da güçlenerek büyümektedir. Büyüyen sanayi ve artan refah ile birlikte birincil enerji tüketimi ve talebi yıllık %4-5 oranında artan ülkemizde, kısıtlı enerji kaynakları da dikkate alındığında enerji verimliliÄŸi artan tüketimin dengelenmesinde en önemli bileÅŸen olacaktır.

“ECD/IEA2011 Energy –Efficiency Policy Opportunieties for Electric Motor Driven Systems” Raporu’na göre Elektrik motorları tahrikli sistemlerin (EMDS) dünya üzerindeki toplam enerji tüketimdeki payı %43-46 arasındadır. Bu deÄŸer 6040 Mt ton CO2 emisyonuna denk gelmektedir. Raporun tavsiyeler kısmında 2030 yılına kadar iyi hedeflenmiÅŸ ekonomik destek ve finansal teÅŸvikler ile EMDS’nin elektrik tüketiminin %20-30 arasında düÅŸürülebileceÄŸi ön görülmektedir.

Yine aynı raporda, elektrik motorlarının enerji tüketimi sektörel olarak sırasıyla; sanayi, ticari, konut, taşıma ve tarım sektörlerinde %64, %20, %13, %3 pay almaktadır. Sanayi sektörünün toplam enerji tüketiminde elektrik motorun payı %69 olarak tahmin edilmektedir.

Ülkemizdeki kullanılan elektrik enerjisinin %26’lık kısmının sanayide kullanılan elektrik motorları tarafından tüketildiÄŸi gerçeÄŸi dikkate alındığında, bu alanda yapılacak verimlilik çalışmaları ekonomi üzerinde ağır yük olan enerji kaynaklarındaki dışa bağımlılığın azaltılmasına önemli oranda katkı saÄŸlayacaktır.

Elektrik motorları pompa, fan, kompresör, asansör, konveyör, vinç gibi çok çeÅŸitli alanlarda, sabit devir veya deÄŸiÅŸken devir gibi farklı özelliklerde ve sürekli çalışma, kesintili çalışma gibi farklı koÅŸullarda kullanılmaktadır. Kullanımın çeÅŸitliliÄŸi doÄŸru motor seçimini kritik hale getirmektedir. DoÄŸru motor ve sistem seçimi ile ilgili sektörün bilgilendirilmesi, sektöre hizmet saÄŸlayan üreticilerin ürün yelpazelerini bu yönde geliÅŸtirmeleri önem arz etmektedir.

Elektrik motorunun ömür boyu maliyet bileÅŸenlerinin %1-3’ünü motor satın alma maliyeti, %97’sini motorun tükettiÄŸi elektrik enerjisinin maliyeti oluÅŸturmaktadır. Dolayısıyla iÅŸletme maliyetinin iyi anlaşılması ve doÄŸru yatırım yapılması son derece kritiktir.

IEC 60034-30 ile oluÅŸturulan verimlilik düzenlemeleri ile elektrik motorlarının verimlik performans gereksinimleri revize olmuÅŸtur. Regülasyona göre IE2 ve IE3 enerji verimliliÄŸi zorunluluktur.

Süper enerji sınıfı (IE4) tanımlamaları ayrıca görüÅŸme aÅŸamasındadır. Süper Premium sınıfı olarak adlandırılan üst seviye verimlilik, konvansiyonel motor tasarım ve üretim yöntemleri yerine daha yeni olan mıknatıslı motor tasarımlarının avantajlarını sektöre teknolojik fırsatlar sunabilecektir. Ülkemizin bu alanda var olan bilgi birikimi ve tecrübesi baÅŸta EMEA bölgesi olmak üzere dünyanın dört bir yanına rekabetçi fiyat, kalite ve performansta ürün saÄŸlayabilecek düzeydedir. Sektörün bu anlamada cesaretlendirilmesi ve teÅŸvik edilmesi faydalı olacaktır. Sanayide endüstri 4.0 dönüÅŸümü ile birlikte önleyici ve tahmin edici bakım, enerji tüketimi izleme, doÄŸru motor ve sistem seçimi konuları sektör için ciddi potansiyeller arasında yer almaktadır.

Ülkemizde Yapılan Faaliyetler
Hükümetimiz, ilgili bakanlık ve genel müdürlüklerimiz sektör temsilcileri ile sürekli bir araya gelerek sanayicilerle pilot dönüÅŸüm projeleri yapmak ve bu konuda çeÅŸitli etkinlikler düzenlemek suretiyle enerji verimliliÄŸi dönüÅŸümü konusunda ciddi adımlar atmaktadır. Destekler deÄŸiÅŸik baÅŸlıklar ve sorumlu kurumlar tarafından yürütülmektedir. Bunları sıralayacak olur isek; Sanayi KuruluÅŸlarında Verimlilik Artırıcı Projelerin (VAP) Desteklenmesi, KOSGEB destekleri, Kalkınma Ajansları tarafından verilen destekler, Dünya Bankası, UNDP, UNIDO projelerini listeleyebiliriz.

Bunun yanında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Sanayide Elektrik Motor Envanteri Analiz Raporunu yayınlamıştır. Yayınlanan rapor Dünya genelinde yapılan önemli bir araÅŸtırma olmuÅŸtur. Enerji verimliliÄŸi ve sektörün canlanması açısından da büyük potansiyel olduÄŸunu göstermektedir.

EMOSAD, ETKB tarafından düzenlenen Türkiye Ulusal Enerji VerimliliÄŸi Eylem Planı Danışma Kurulu çalıştaylarına katılarak görüÅŸ ve önerilerini yetkililerle paylaÅŸmıştır, paylaÅŸmaya ve pilot olarak hayata geçirilmek istenen projelere teknik destek vermeye devam etmektedir.